vrijdag 28 december 2012

10 tips: opvoeding van hoogbegaafde meisjes

Deze tips richten zich op het stimuleren van excellentie en zelfverzekerdheid. Ouders moeten positief blijven in de omgang met hun dochters. De tips gelden specifiek voor meisjes.

  1. Wees een coach en geen rechter. Een coach moedigt aan, heeft hoge verwachtingen, prijst, levert kritiek en geeft grenzen aan. Kinderen accepteren coaching omdat ze er vanuit gaan dat coaches een verbond met hen hebben en in hetzelfde team werken.
  2. Benadruk intelligentie, hard werken, onafhankelijkheid, gevoeligheid en volharding. Verzwak het belang van uiterlijk. Relaties die gebaseerd zijn op uiterlijk gaan langzaam teloor net als het mooie uiterlijk. Relaties die gebaseerd zijn op gemeenschappelijke interesses en waarden hebben meer potentie.
  3. Heb hoge verwachtingen van je dochters (alsook van je zonen). Stimuleer een zo hoog mogelijke opleiding. Weinig hoogbegaafde meisjes eindigen als vooraanstaande vrouwen (lees het artikel Hoogbegaafde meisjes, vooraanstaande vrouwen).
  4. Moedig een gezonde competitiedrang aan. Moedig vreugde van het winnen aan, maar laat ze niet altijd winnen. Winnen bouwt vertrouwen, verliezen bouwt karakter.
  5. Zet je dochters niet onder druk om zich sociaal aan te passen. Veel meisjes voelen zich anders tijdens adolescentie. Help hen zich op hun gemak te voelen met hun verschillen en probeer hun energie te richten in de richting van positieve activiteiten zoals muziek, drama, debatteren, wetenschap, sport.
  6. Moedig je dochter aan zich aan te sluiten bij “meidenactiviteiten” zoals een meidengroep voor sport, zingen e.d.
  7. Moedig het lezen van verhalen over succesvolle vrouwen aan (biografieën). Deze vrouwen kunnen inspirerend zijn voor je dochter. Help je dochter zich goed te voelen over goede scores in exacte vakken. Als ze jong zijn, leer ze ruimtelijke vaardigheden met puzzels, spellen en bouwactiviteiten.
  8. Laat de geboortevolgorde niet in de weg komen, maar geef elke dochter de mogelijkheden om leiderschap en verantwoordelijkheid te ervaren.
  9. Ga weleens alleen op reis met je dochter (moeder-dochter of vader-dochter). Moedig op het voortgezet onderwijs reizen met groepen aan. Reizen zorgt voor een geest van avontuur, verrijking, gezinsbinding en zelfvertrouwen.
  10. Wees een actief rolmodel door zelf verder te leren en je eigen carrière verder te ontwikkelen. Vergeet niet, hoe druk je het ook hebt, om tijd te reserveren om dagelijks met je dochter te praten en te luisteren.

Bron: S. Rimm – Young Scholar Seminar, 2002

Eerder gepubliceerd en copyright: http://www.ieku.nl/

Je kunt ook het artikel lezen Hoogbegaafde meisjes, vooraanstaande vrouwen.

donderdag 27 december 2012

Knappe koppen in de klas

wat (hoog)begaafde leerlingen nodig hebben in het onderwijs

Hoog)begaafde leerlingen hebben veel in hun mars. Toch komt dat er niet altijd uit. Dit boek laat zien hoe talentvolle leerlingen in het basisonderwijs wel tot excellente prestaties komen.

De leerkracht blijkt de sleutel. Als hij zijn instructie en onderwijsaanbod óók afstemt op deze leerlingen, leidt dat tot hogere leeropbrengsten.

De auteurs beschrijven heel concreet hoe leerkrachten met kleine aanpassingen in hun les (hoog)begaafde leerlingen de uitdaging kunnen bieden die zij nodig hebben.



maandag 17 december 2012

IQ Te Koop !

Hoogbegaafd Van Nul Tot Achttien


  • Uniek: de hoogbegaafde Ellen Sinot (17 jaar) schreef een deel van dit boek zelf. Ze sluit af met een hoofdstuk over het - in haar ogen - ideale schoolsysteem.
  • De vader en moeder van de hoogbegaafde Ellen vertellen over haar leven van geboorte tot eind middelbareschooltijd.
  • Een boek vol herkenning voor andere ouders met soortgelijke zorgen en dilemma's. Laten we een IQ-test uitvoeren of niet? Hoe regelen we voldoende uitdaging? Is een klas overslaan een oplossing?
  • Ook voor leerkrachten - en voor iedereen die denkt dat hoogbegaafde kinderen er zonder hulp toch wel komen.
  • Informatief en met leuke anekdotes.
  • Met handige adressen voor Nederland en België en literatuurlijst



maandag 10 december 2012

Hoogbegaafde meisjes, vooraanstaande vrouwen?

Volgens een Amerikaans onderzoek zijn er ongeveer net zoveel hoogbegaafde meisjes als jongens. Ze worden ook meestal door de ouders als hoogbegaafd herkend. Op de basisschool ziet men dat een meisje een ontwikkelingsvoorsprong heeft – ze kan bijvoorbeeld al met 5 jaar lezen en heeft brede interesses. Omdat hoogbegaafde meisjes echter niet zo snel om hulp “roepen” door bijvoorbeeld onaangepast gedrag, worden ze wel opgemerkt maar niet begeleid. Tijdens de volwassenheid verandert er iets in het aantal hoogbegaafde meisjes. Rond het twaalfde jaar lijken er meer hoogbegaafde jongens te zijn dan meisjes en tegen de tijd dat deze kinderen volwassen worden zijn er veel meer hoogbegaafde mannen dan vrouwen. Wat is er met die jonge hoogbegaafde meisjes gebeurd? Ze verdwijnen natuurlijk niet, maar ze benutten hun begaafdheid veel minder dan jongens. Hun talenten worden verduisterd door hun ontwikkeling van meisje tot vrouw en en hun academische ontplooiing loopt gevaar. Volgens onderzoek zijn er een aantal barrières waardoor hoogbegaafde meisjes niet voldoende presteren. Dat zou een oorzaak zijn van de dalende aantallen van (herkenbaar) hoogbegaafde volwassen vrouwen.

Worden hoogbegaafde meisjes vroeg genoeg geïdentificeerd?
Meisjes beginnen hun schoolloopbaan met hogere scores dan jongens, maar bij het verlaten van de middelbare school lopen ze achter. Identificatie van hoogbegaafde kinderen kan beginnen op alle leeftijden, maar meestal vallen ze op in groep 1 of 2, wanneer sommige kinderen al kunnen lezen en tot 20 rekenen. Over het algemeen praten, lezen en rekenen hoogbegaafde meisjes eerder dan jongens. Meisjes zijn klaar voor school op eerdere leeftijd dan jongens en ze halen hogere cijfers op de basisschool. De heer Terman, een pionier op het gebied van hoogbegaafdheid, ontdekte dat meisjes een voorsprong hadden op jongens in academische ontwikkeling tijdens elke leeftijd vanaf 2,5 tot 14 jaar. Maar tijdens de middelbare school slaat de balans om. Ongeveer tijdens de 3e klas van de middelbare school is de boodschap van zowel school als thuisfront voor meisjes duidelijk. Namelijk dat het veiliger is geen academische dapperheid te tonen; het is meer geaccepteerd voor meisjes om als hun leeftijdgenoten te zijn. Onderwijzers zouden daarom de signalen van ontwikkelingsvoorsprong bij meisjes in de kleuterklas serieus moeten nemen.

Het afglijden van zelfrespect
Veel onderzoeken hebben een geleidelijk verlies van zelfrespect bij meisjes tijdens hun schoolcarrière aangetoond. Het afglijden van hoogbegaafde meisjes begint vroeg. Tussen de 5e groep van de basisschool en de 2e klas van het voorgezet onderwijs daalt het zelfrespect van hoogbegaafde meisjes aanzienlijk (Kline & Short, 1991; Klein, 1996). Omgekeerd worden kenmerken als perfectionisme, hopeloosheid en ontmoediging duidelijker met de jaren. Dit zou te maken kunnen hebben met het conflict tussen psychologische behoeften van hoogbegaafde meisjes en vrouwen en verwachtingen van de maatschappij, waarbij vrouwen een bepaalde rol zouden moeten vervullen (Kline & Short, 1991). Sommige hoogbegaafde meisjes komen tot de conclusie dat academische competitie vermeden zou moeten worden om vriendschappen te behouden, ook al betekent het dat ze hun talenten niet kunnen ontplooien.

Druk van leeftijdgenoten – het is slimmer om niet al te slim te zijn
Veel hoogbegaafde meisjes ontkennen of camoufleren hun talenten op weg naar volwassenheid. Ze zien de nadelen van het hoogbegaafd zijn. Ze voelen zich genoodzaakt te kiezen tussen het halen van academische doelen of populariteit. Sociale relaties winnen het vaak van intellectuele interesses. Hoogbegaafde meisjes zijn meestal beter sociaal aangepast dan hoogbegaafde jongens en daardoor pikken ze sneller sociale richtlijnen op en weten ze hoe ze zich moeten aanpassen. Om anderen plezier te doen hebben ze de neiging onder hun niveau te gaan zitten, vaak ervoor kiezend anderen te helpen in plaats van te leren. In een studie met meer dan 600 kinderen was gebleken dat meisjes zich veelal aanpassen aan het niveau van hun leeftijdgenoten (Silverman, 1993). Hoogbegaafde meisjes op de middelbare school kiezen er ook vaak voor hun klas niet te verlaten voor verrijkingslessen. Terwijl jongens over het algemeen geen contact zoeken met jongens die een lager cognitief niveau hebben dan zijzelf, doen meisjes moeite zich in de groep te mengen zodat hun talenten niet opvallen.

De meest kritische periode waarbij talent verloren gaat is rond 10-14 jaar. In deze periode ontdekken hoogbegaafde meisjes dat hun academische prestatie ten koste kan gaan van acceptatie binnen de groep. Meidengroepen belonen conformisme en kunnen het meisje dat goed presteert verbannen. In een studie die onder bijna 500 studenten onderzocht hoe hoogbegaafde studenten gezien worden door hun leeftijdgenoten werden de hoogbegaafde jongens meest populair gevonden en de hoogbegaafde meisjes het minst. Meisjes werden over het algemeen waargenomen als humeurig of droevig, jongens als grappig en met een goed gevoel voor humor (Luftig, 1991). Meisjes met hoge gemiddelde scores waren meer depressief, hadden meer psychosomatische klachten en hadden een lager zelfbeeld dan jongens met vergelijkbare scores.

Leiderschapskwaliteiten
Hoogbegaafdheid en leiderschapskwaliteiten gaan vaak samen. Leiderschapskwaliteiten worden aangemoedigd bij jongens en hoogbegaafde jongens worden omschreven als leiders. Bij hoogbegaafde meisjes daarentegen worden dezelfde kwaliteiten vaak omschreven als “bazig zijn” en worden ontmoedigd. De boodschap die meisjes ontvangen is dat het goed is als ze niet assertief zijn en geen leidersrollen verwachten en dat het belangrijker is om vrienden te hebben.

Wat kunnen onderwijzers doen?

  • Vroege identificatie: de beste leeftijd voor evaluatie en identificatie van hoogbegaafde meisjes is tussen 3,5 en 7 jaar. Voor sommige meisjes is een eerdere schooltoetreding bevorderlijk.
  • Bied speciale programma’s aan die hoogbegaafde meisjes uitdagen en stimuleren.
  • Moedig de interesse aan voor hoger niveau rekenen/wiskunde en science.
  • Sp0or meisjes aan voor hun successen uit te komen (goede cijfers) en erken hun talenten.
  • Wijs meisjes op succesvolle vrouwen in bijvoorbeeld literatuur en wetenschap.


Wat kunnen ouders doen?

  • Moedig vriendschappen aan met hoogbegaafde leeftijdgenoten met gelijke interesses. Zorg voor rolmodellen of vrouwen met traditionele en minder traditionele carrières die de diverse aspecten van hun levens succesvol hebben geïntegreerd.
  • Vermijd stereotype van sexen. Moedig een kritische houding aan tegenover beïnvloedde beelden van vrouwen en meisjes in de media (de barbiecomputer voor meisjes had bijvoorbeeld slechts de helft van het educatieve materiaal aan boord als de vergelijkbare computer voor jongens).
  • Moedig onafhankelijkheid en het nemen van risico’s aan (meisjes zijn vaak perfectionistisch aangelegd, durven geen mislukkingen te riskeren en kiezen dan te vaak voor de gemakkelijke weg).
  • Vergeet niet dat dochters van moeders die onafhankelijkheid, probleemoplossend denken en het nemen van beslissingen laten zien, meer succesvol plegen te zijn.
  • Denk over de verschillende verwachtingen die je misschien hebt voor je zoon of dochter. De betrokkenheid van vader is belangrijk, omdat onderzoek uitwijst dat vaders een belangrijke rol spelen in de aspiraties van hun dochters.

Bron en Copyright: www.ieku.nl





zondag 9 december 2012

IQ 140

Lauren is hoogbegaafd. Daardoor wordt zij door de anderen in haar klas vaak gepest. Behalve door Evelyn, haar hartsvriendin. Zij zijn als het ware twee handen op één buik. Ook Evelyn heeft het niet gemakkelijk met haar ouders die op scheiden staan.

Bij het begin van het verhaal is ieders hoop hooggespannen voor het naderende galabal.
Tegelijkertijd is er Jonathan, ook hoogbegaafd. Hij kan bij niemand terecht, enkel bij zijn oudere zus die hem uitnodigt om mee te gaan naar het galabal.

Lauren en Jonathan ontmoeten elkaar. Liefde op het eerste gezicht is het minst wat je kan zeggen van hun relatie, die fel start maar gaandeweg wel belaagd wordt door de nodige twijfels en onzekerheden die typisch thuishoren bij het 'puberdom'.

Ondertussen is er een uit de hand gelopen incident met de nodige sterke drank tijdens het galabal en een weddenschap die achteraf koppen zal doen rollen...
Je voelt dat beide auteurs zich grondig verdiept hebben in het onderwerp en al hun informatie verwerkt hebben in een verhaal dat je niet loslaat. Zeker voor lezers die houden van realistische verhalen is dit een vlot leesbaar en spannend boek.



woensdag 5 december 2012

Instituut Hoogbegaafdheid Volwassenen (IHBV)

Wat is het IHBV?
Het IHBV is een kennis-, project- en netwerkorganisatie, die tot doel heeft het leefklimaat van hoogbegaafde (jong)volwassenen te verbeteren, zodat hun talenten optimaal tot ontplooiing kunnen komen.

Wat doet het IHBV?
Het IHBV beheert een kennisbank (in oprichting) over hoogbegaafdheid bij (jong)volwassenen. Het voert onderzoeks- en praktijkprojecten uit. En het brengt hoogbegaafden enerzijds en professionals, beleidsmakers en onderzoekers anderzijds samen rond het thema hoogbegaafdheid bij (jong)volwassenen).

Wat is hoogbegaafd eigenlijk?
Om optimale gedachtevorming te bevorderen - en om niet bij voorbaat allerlei mensen en aspecten van hoogbegaafdheid uit te sluiten - werkt het IHBV met de brede Delphi-definitie van hoogbegaafdheid.

De smalle definitie van hoogbegaafdheid stelt hoogbegaafdheid gelijk aan een IQ van 130 of hoger, waarbij er bovendien sprake zou moeten zijn van bijzondere prestaties.

Ik ben werkgever, leidinggevende of werknemer - wat kan het IHBV voor mij betekenen?
Het IHBV kan u de weg wijzen bij problemen met uw hoogbegaafde baas, collega of werknemer. Ook kan het u op het spoor zetten om méér uit uw hoogbegaafde werknemer te halen, de kans op optimale ontplooiing van talent te vergroten en excellentie en innovatie te bevorderen.

Ik ben zorgverlener - wat kan het IHBV voor mij betekenen?
Het IHBV kan u de weg wijzen bij problemen met de begeleiding en behandeling van hoogbegaafde cliënten. Ook kan het u op het spoor zetten van een effectievere manier van omgaan met hoogbegaafde (jong)volwassen klanten, cliënten en patiënten.

Ik denk dat ik hoogbegaafd ben - wat nu?
U kunt op internet zoeken naar informatie over hoogbegaafdheid bij (jong)volwassenen. U kunt ook wat literatuur over hoogbegaafde volwassenen ter hand nemen - binnenkort verschijnt op deze site een literatuurwijzer voor hoogbegaafde volwassenen. U kunt proberen om met gelijkgestemden in contact te komen via Mensa, via het IHBV of via andere bureaus, instellingen of organisaties. En voor een IQ-test kunt u zich melden bij Mensa of bij een testpsycholoog.

Ik ben hoogbegaafd en op zoek naar hulp - waar kan ik die vinden?
Binnenkort wordt hier een lijst van zorgverleners voor hoogbegaafde (jong)volwassenen bekend gemaakt.

Klik hier voor meer informatie via de website van het IHBV




maandag 3 december 2012

Talentontwikkeling van hoogbegaafde leerlingen in het basisonderwijs

Talentontwikkeling voor een hoogbegaafde leerling vergt meer dan alleen het geven van instructie aan deze doelgroep

Jelluma, R.C. (2012)

Abstract: In het onderzoek zijn twee instructiebenaderingen bij hoogbegaafden in het basisonderwijs vergeleken met elkaar. Dit is gedaan omdat uit literatuur is gebleken dat de instructie van invloed is op de kennis, het inzicht en de motivatie van hoogbegaafde leerlingen in het basisonderwijs. 

Voor het onderzoek zijn directe instructie (FPI) en onderzoekend leren instructive (Scientific Reasoning) vergeleken op mathematische kennis, inzicht (conceptuele kennis en misconcepties van het domein drijven en zinken) en motivatie (emotionele staat, taakrelevantie en flow-ervaring). Aan het onderzoek deden 30 hoogbegaafde leerlingen uit groep 7 en 8 van het basisonderwijs regio Hengelo mee. 

De resultaten waren dat op de concepten mathematische kennis, conceptuele kennis en taakrelevantie geen verschil in niveau tussen de twee vormen van instructie is gevonden. Op het gebied van inzicht betreffende misconcepties was het resultaat dat de hoogbegaafde leerlingen na een onderzoekend leren instructie beter in staat is de misconcepties te verlaten dan na een directe instructie. De hoogbegaafde leerlingen geven aan dat hun emotionele staat na de directe instructie overwegend blij is en na de onderzoekend leren instructie is dat vooral een gevoel van zekerheid. Tot slot bleek de flow-ervaring van hoogbegaafde leerlingen na de onderzoekend leren instructie lager te zijn dan na de directe instructie. 

De wetenschappelijke implicatie is dat hoogbegaafde leerlingen het niet altijd leuker vinden om na te denken in de zin van het op originele en vindingrijke wijze oplossingen voor problemen bedenken en problemen kunnen bedenken. Praktische implicatie is dat onderzoekend leren instructie uitnodigt tot meer tot nadenken, wat uiteindelijk leidt tot elaboratieprocessen die gerelateerd zijn aan hogere leerprestaties.